در برنامه های کوهنوردی مراقب پیچ خوردگی پا باشیم:

انجمن پزشکی کوهستان ایران: زمانی که ساختمانی مانند لیگامان، جامعیت ساختمانی خود را از دست بدهد از واژه sprain استفاده می گردد از بین رفتن گاهی پارگی است که دو قسمت پاره شده کاملاً از هم جدا نشده اند و در صورت جدا شدن کامل sprain به صورت Rupture است.

رباطها ( لیگامانها) عامل اتصال استخوانها در مفاصل هستند. مهمترین نقش رباطها در بدن، ایجاد ثبات و پایداری در مفصل است.
شدت آسیب
درجه 1: پارگی های خفیف وجود دارد به طوری که ساختمان لیگامان تقریباً سالم است ولی بی ثباتی در مفصل وجود ندارد.
درجه 2: پارگی های متوسط وجود دارد ساختمان لیگامان تقریباً ناسالم است. ناپایداری نیز تا حدودی در مفصل وجود دارد.
درجه 3: پارگی کامل وجود دارد ساختمان لیگامان کاملاً ناسالم است بی ثباتی در مفصل وجود دارد.
علل پیچ خوردگی (sprain)
• پیچ خوردگی، کشیده شدن ناگهانی رباطها و مفاصل
• ضربه به بدن
• در پی سقوط و زمین خوردن
علائم و نشانه ها
درد، تورم، التهاب، کوفتگی، ناتوانی در حرکت دادن موضع، اسپاسم عضلانی در موارد شدید خونریزی و کبودی شدید موضع

درمان

• بی حرکتی موضع برای جلوگیری از آسیب بیشتر
• استفاده از کمپرس یخ در 72-48 ساعت اولیه، کمپرس یخ باید هر 3-2 ساعت یک بار به مدت 20-15 دقیقه روی موضع قرار داده شود.

• بالا نگه داشتن موضع آسیب دیده تورم آن را کم می کند.

• بانداژ کردن موضع آسیب دیده از تورم بیشتر آن جلوگیری می کند. بانداژ خیلی محکم بسته نشود زیرا مانع رسیدن خون به موضع می شود
هیچ گاه در 48 ساعت اول کشیدگی از کمپرس گرم استفاده نشود.
پس از 3-2 روز استفاده هر دو نوع کمپرس گرم و سرد کارساز می باشد.
پیشگیری
• هنگامی که خسته و یا دچار درد عضو می باشید از ورزش کردن و انجام فعالیت بدنی خودداری کنید
• وزن خود را کنترل نمائید
• قبل از انجام هرگونه فعالیت بدنی ابتدا بدنتان را گرم کرده و حرکات کششی انجام دهید.
• کفشهای مناسب و کاملاً اندازه به پا کنید
• همواره عضلات خود را قوی، نرم و انعطاف پذیر نگاه دارید
• از تجهیزات حفاظتی هنگام فعالیت بدنی استفاده کنید
شیوع
پیچ خوردگی مچ پا شیوع بالایی دارد و آسیب رباطها در زانو به خصوص در ورزشکاران شایع است.
اصول درمان در پیچ خوردگی ها
1. اصل PRICE شامل :
• (protection ) محافظت از اندام مثلاً استفاده از بریس به ویژه در موارد آسیب متوسط و شدید در مراحل اولیه کاربرد دارد.
• (Rest) استراحت جهت ترمیم بافتی و کاهش درد و تورم لازم است.
• (Icing) یخ گذاری: با هدف کاهش درد و تورم
• (compression) فشار: مثلاً بانداژ کردن جهت کاهش تورم
• (Elevation) بالا نگه داشتن اندام: بیشتر با هدف کاهش تورم

2. درمان دارویی جهت کاهش درد و التهاب
3. درمان فیزیوتراپی
4. درمان جراحی ( در بعضی موارد)

مریم دلنواز( کارشناس فیزیوتراپی) - مسئول کمیته توانبخشی هیأت پزشکی ورزشی استان تهران